लन्डन । नौं महिने शासनकालमा एमाले अध्यक्ष तथा निवर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नेपाली जनतालाई सपना मात्र बाँडेनन, नेपालको पर्यटन क्षेत्रलाई विश्वमाँझ बद्नामसमेत बनाए । विदेशमा पर्यटन प्रवद्र्धनमा महत्वपूर्ण योगदान दिनुपर्ने व्यक्ति क्षमता, योग्यता र मापदण्ड बाहिर गएर एमाले कार्यकर्ता नियुक्ति गरेपछि नेपालको पर्यटन क्षेत्र संसारभरि बद्नाम बन्न पुगेको हो ।
पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि यूरोप र अमेरिकामा नियुक्ति पाएका अधिकांश पर्यटनदूत विवादमा यतिबेला तानिएका छन् । तोकिएको मापदण्ड बाहिर गएर ओली सरकारले जथाभावी पर्यटनदूत नियुक्ति थमाएपछि उनीहरु विवादमा तानिएका हुन् । उनीहरु विवादमा तानिएसँगै नेपालको पर्यटन क्षेत्र विवादमा तानिएको हो । पर्यटनदूतको नियुक्ति पाउनेहरु बेरोजगार भत्ता खाने, रेस्टुरेन्ट गार्ड, किचन पोर्टर र तरकारी पसेलसमेत रहेका छन् ।
पर्यटनदूत बन्नका लागि पर्यटन बोर्डले तोकेको मापदण्डविपरित नियुक्ति पाउने सबैजनाको पृष्ठभूमि नेकपा एमाले कार्यकर्तामात्र भएको बताइन्छ । क्यालिफोनियामा बसेर बेरोजगार भत्ता खाने धनप्रसाद दवाडी मात्र होइन, युरोपका रेस्टुरेन्ट साँझ परेपछि ढोका कुर्नु प्रवासी नेपाली मञ्च नेता, किचन पोर्टर, तरकारी पसलेलाई पर्यटनदूतको पत्र थमाएको छ ।
बोर्डले पछिल्लो एक महिनामा मात्र आधा दर्जन भन्दा बढी गैरआवासीय नेपालीलाई पर्यटनदूत (मानार्थ जनसम्पर्क प्रतिनिधि) को नियुक्तिपत्र थमाइएको छ । यसरी नियुक्तिपत्र पाउनेहरुमा दिपक सापकोटा (डेनमार्क), सन्तोष भट्टराई (जर्मनी) नेकपा एमाले निकट कार्यकर्ताहरु हुन् । यस्तै भक्त वाग्ले (फ्रान्स), शीव बरुवाल (बेल्जियम), ( फ्रान्स), दिपक खरेल (स्पेन) दीपक सापकोटा (डेनमार्क), समेत एमाले निकटलाई पर्यटन बोर्डले पर्यटन दुतका रुपमा खटाएको छ । उनीहरु मध्य अधिकांसको सो पदका लागि योग्यता पुग्दैंन् ।
मन्त्रालयको सिफारिसमा आएका व्यक्तिलाई नियुक्तिपत्र थमाइएको पर्यटनबोर्डका कार्यकारी निर्देशक दिपकराज जोशीले बताए । उनले मापदण्डअनुसार नै पर्यटनदूतको नियुक्ति भएको दाबी गरे । पर्यटन बोर्डका जनप्रचार प्रसार अधिकृत सुशील शर्माका अनुसार विदेशमा बसेर सामाजिक प्रतिष्ठा हालिस गरेको मात्र होइन, नेपालको पर्यटन, कृषि र हाइड्रोसम्बन्धी ज्ञान भएका व्यक्तिलाई पर्यटनदूत नियुक्त गर्नुपर्ने मापदण्ड रहेको बताए ।
अहिले पर्यटन बोर्डले नियुक्ति दिएका पर्यटन दूत मापदण्डभित्र पर्छन् भन्ने नेपाल ब्रिटेन डटकमको जिज्ञासामा शर्माले भने– ‘यो गरिमामय पद हो, पर्यटनदूतलाई राज्यले कुनै सुविधा दिएको हुँदैन । विदेशमा पर्यटन प्रवद्र्धनसम्बन्धी कार्यक्रम आयोजना हुँदा पर्यटन बोर्ड साझेदार मात्र बन्न सक्छ । मेरो काम नियुक्ति पाएका व्यक्तिको मापदण्ड जाच्ने होइन, म उहाँहरुलाई काम कर्तव्य, अधिकार र योजनाबारे जानकारी गराउन सक्छु । मापदण्ड हेर्ने, नियुक्ति दिने काम पर्यटन मन्त्रालयको सिफारिसमा पर्यटन बोर्डले गर्ने उनले बताए । आफू बोर्डको सामान्य कर्मचारी भएकाले त्योभन्दा बढी आफूसँग जानकारी नभएको शर्माले बताए ।
नेपालको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि महत्वपूर्ण मानिने सो पदमा नियूक्ति पाएकाहरु मध्य कतिपयलाई स्थानीय भाषा लेख्न र पढ्नसमेत आउदैन । पेशागत रुपमा पनि पर्यटनसँग कुनै साइनो नभएका ब्यक्तिलाई समेत नियूक्तिपत्र थमाइएको छ । पत्र पाउनेहरुमा धेरै रेष्टुरेन्ट तथा ससानो ब्यवसायमा आबद्ध छन् ।
बेलायतका लागि लामो समय काम गरिसकेका पूर्व पर्यटनदूत ध्रुव केसीका अनुसार देशको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि अत्यन्त महत्वपूर्ण मानिने सो पद निकै मर्यादित मानिन्छ । राष्ट्रकै पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि जिम्मेवारी बोकेको राष्ट्रिय पर्यटन बोर्डको प्रतिनिधिलाई पर्यटनसम्बन्धी ज्ञानको आवश्यक हुने केसीले बताए ।
यो कुनै खेलाचीको पद होइन, कुनै दल वा गुटको ब्यक्तिलाई दिइने नियूक्ति होइन । यो त पर्यटनसँग आबद्ध व्यक्तिलाई देशकै पर्यटन विकासका लागि योगदान पु¥याउने सक्ने व्यक्ति हुनेपर्ने हो, केसीले भने । यसअघि बोर्डले पशुपति भण्डारी (बेलायत), सोम सापकोटा (डेनमार्क) रबिन्द्रमान श्रेष्ठ (बेल्जियम) र अमेरिकाका लागि प्रदिप श्रेष्ठलाई नियूक्ती दिएको थियो ।